در دنیای تجارت بینالمللی که رقابت برای همه یکسان است، کارایی حملونقل عامل بسیار مهمی است. این کارایی به کسبوکارها کمک میکند تا در بازارهای خارجی به همان سرعت و انعطافپذیری رقبای داخلی خود عمل کنند. با بهتر شدن کارایی حملونقل، فریت فورواردرها میتوانند بار را با هزینهای مناسب حمل کنند که این کار باعث میشود تا کمترین هدررفت وجود داشته باشد و کالاها به موقع به دست مشتری برسد. یکی از روشهای اصلی رسیدن به کارایی حملونقل، حمل کنسول یا تجمیع بار است. تجمیع بار چیست؟ تجمیع بار به این معنی است که چندین محموله با هم در یک وسیله حمل ارسال میشوند.
این محمولهها میتواند از یک فرستنده باشند که بارهای مختلف خود را یکی میکند، یا از چندین فرستنده باشند که بارهایشان را در یک وسیله حمل قرار میدهند. هدف از این کار کاهش هزینهها و بهبود کارایی حملونقل است.
در این مقاله به طور کامل به مفهوم تجمیع بار و تاثیر آن بر کارایی حملونقل میپردازیم.
تجمیع بار چیست؟
حمل کنسول یا تجمیع بار به فریت فورواردرها کمک میکند تا محمولههای کوچک خود را مدیریت کنند. این کار با ترکیب این محمولهها در فضای یک وسیله حمل انجام میشود.

اما برای موفقیتآمیز بودن تجمیع بار، محمولههای ارسالی باید همنوع باشند و مسیرهای حملونقل تقریبا یکسانی داشته باشند. این شرایط باعث میشود که مدیریت بار تجمیع شده سادهتر شده و فرآیند تخلیه و بارگیری (handling) کم شود.
اما مراحل تجمیع بار چیست؛ در زیر خواهیم دید:
- مرحله اول: جمعآوری – فریت فورواردر محمولههای با حجم کم را از فرستندههای متقاضی این خدمات، جمعآوری میکند.
- مرحله دوم: دستهبندی و گروهبندی – محمولهها بر اساس گروه محصولی، مسیرهای حملونقل و مقصد نهایی گروهبندی میشوند.
- مرحله سوم: ترکیب بار – در این مرحله که به آن تجمیع بار هم گفته میشود، محمولههای گروهبندی شده درون وسیله حمل بارگیری، چیده و محکم میشوند. این کار برای این است که در طول ارسال، محمولهها آسیب نبینند.
- مرحله چهارم: حملونقل – پس از بارگیری و تجمیع، این محموله بزرگتر به مقصد خود حمل میشود. این کار میتواند از طریق کامیونها یا کشتی انجام شود.
- مرحله پنجم: تفکیک (Deconsolidation) – پس از رسیدن وسیله حمل به بندر مقصد، کالاها تخلیه و تفکیک میشوند و محمولهها به مقاصد نهایی مربوطه حمل خواهند شد.
پیشنهاد می کنیم مقاله حسابداری حمل و نقل چیست را مطالعه کنید.
انواع تجمیع بار چیست؟
سه نوع اصلی تجمیع بار وجود دارد که هر کدام در نقطه متفاوتی از فرآیند ارسال بهکار میروند:
- تجمیع در مبدأ (Consolidation at Origin): این روش بیشتر برای حملونقلهای بینالمللی به کار میرود و محمولهها قبل از ارسال به مقصد نهایی در محلی مانند کارخانه، انبار یا مرکز توزیع تجمیع میشوند. این نوع تجمیع باعث صرفهجویی در مقیاس، تخلیه و بارگیری و سادهتر شدن ردیابی میشود.
- تجمیع در مقصد (Consolidation at Destination): این روش معمولا توسط فریت فورواردرهای متخصص برای فرستندگان داخلی اجرا میشود تا انعطافپذیری و کاهش زمان ترانزیت را فراهم کند. هر محموله ابتدا به یک مکان مرکزی نزدیک به مقصد نهایی فرستاده میشود. سپس در آنجا به صورت یک محموله واحد تجمیع شده و تحویل داده میشود.
- تجمیع در حین ترانزیت (In-Transit Consolidation): در این حالت محمولهها در نقاط مختلفی در طول مسیر حملونقل تجمیع میشوند. این روش شامل انتقال محمولهها بین وسایل حملونقل متفاوت است. با اینکه در این روش امکان تجمیع تعداد بیشتری محموله وجود دارد، اما فرآیند تخلیه و بارگیری (handling) بیشتر شده و کالاها را در معرض خطرات بیشتری قرار میدهد.
نقش تجمیع بار در بهبود کارایی حملونقل
تجمیع بار یا حمل کنسول دو کار اصلی برای افزایش کارایی حملونقل فریت فورواردرها انجام میدهد:
۱. کاهش زمانهای ترانزیت
تجمیع بار با بهرهوری حداکثری از منابع حملونقل، زمان ترانزیت را کم میکند. این کار محمولههای کوچک از چند منبع را با هم یکی کرده و به فرستندهها کمک میکند تا از تاخیرهای معمول در ارسالهای کمتر از یک کامیون (LTL) یا کمتر از یک کانتینر (LCL) دوری کنند.
به عنوان مثال خردهفروشان در حمل و نقل LCL یا LTL، اغلب با تخلیه و بارگیری بیشتر و در نتیجه تاخیر روبرو هستند؛ اما با تجمیع بار یک خردهفروش میتواند محموله خود را با بارهای سایر فرستندهها یکی کند تا به حجم یک محموله بار کامل کامیون (FTL) برسد. این کار هندلینگهای اضافی را حذف کرده و تاخیرها را از بین میبرد.
۲. مسیردهی بهتر و بهینهتر
تجمیع بار به کریرها اجازه میدهد تا از فناوری برای پیدا کردن مسیرهای مستقیمتر استفاده کنند و این موضوع باعث میشود که از دور زدنها و مسیرهای غیرضروری جلوگیری شود. این مسیرهای بهینه، مسافت طی شده و مصرف سوخت را کم کرده و همچنین به کاهش آلودگی محیط زیست کمک میکنند.

این یک وضعیت برد-برد است: تحویلهای سریعتر، هزینههای کمتر و کمک به پایداری در صنعت لجستیک.
بیشتر بخوانید: اهمیت CRM در حمل و نقل بین المللی
مزایای حمل کنسول یا تجمیع بار
اگرچه کارایی حملونقل مهمترین مزیت تجمیع بار است، اما مزایای دیگری نیز برای فرستندهها و فریت فورواردرها وجود دارد. بیایید ببینیم سایر مزایای تجمیع بار چیست:
- صرفهجویی در هزینهها: وقتی چندین محموله با هم ترکیب میشوند، فریت فورواردر با هماهنگی این فرآیند، امکان تقسیم هزینه حملونقل و در نتیجه صرفهجویی قابلتوجهی را برای فرستندهها فراهم میآورد.
- کاهش خطرات ناشی از هندلینگ: هندلینگ زیاد در ارسالهای معمولی LTL و LCL، محموله را در معرض آسیبهای احتمالی قرار میدهد. اما تجمیع بار این خطر را به شدت کم میکند که نتیجه آن کاهش اختلالات در فرآیند ارسال است.
- مزایای زیستمحیطی: تجمیع محمولهها به معنی کامیونهای کمتر در جاده است. این کار مستقیما باعث کاهش انتشار کربن و کاهش اثرات زیستمحیطی میشود و این یک دستاورد بزرگ برای صنعت لجستیک است؛ زیرا امروزه لجستیک یکی از بزرگترین تولیدکنندگان گازهای گلخانهای محسوب میشود.
چطور یک استراتژی موفق تجمیع بار را اجرا کنیم؟
موفقیت تجمیع بار تا حد زیادی به نحوه اجرای آن توسط فریت فورواردر بستگی دارد. در اینجا برخی از روشهایی که میتوان برای افزایش کارایی استفاده کرد آوردهایم:
۱. بررسی نیاز به تجمیع
همه محمولهها قابل تجمیع نیستند. بنابراین پاسخ به این سوال که آیا محموله میتواند تجمیع شود یا نه، بسیار مهم است. هنگام بررسی نیاز به تجمیع، این مراحل را دنبال کنید:
- تحلیل دادههای محموله: اطلاعات محمولهها را با دقت بررسی کنید تا ببینید آیا میتوانند تجمیع شوند. عواملی که باید بررسی شوند عبارتند از حجم، تعداد دفعات ارسال، مقاصد و هزینههای حملونقل.
- توجه به نیازهای مشتری: برنامهها و انتظارات تجمیع باید با نیازها و بودجه مشتری هماهنگ باشند. برای مثال اگر مشتری زمانی کوتاهتر از فرآیند تجمیع نیاز داشته باشد، نباید به اصرار این روش را پیشنهاد داد؛ چون نتایج خوبی نخواهد داشت.
- ارزیابی سود و زیان (هزینه-فایده): باید تحلیل سود و زیان را برای مشتری و محموله به طور کامل بررسی کنید. مهم است که علاوه بر اهداف فرستنده، منافعی که فرستنده از این روش به دست میآورد نیز در نظر گرفته شود.
در مقاله بیمه حمل و نقل بین المللی درباره این موضوع توضیح دادیم.
۲. انتخاب فناوری مناسب
راهکارهای فناوری لجستیک به سادهسازی کل فرآیند حمل کنسول کمک میکنند. اما انتخاب ابزار مناسب نقش مهمی دارد. برنامههای کاربردی رایجی که در طول فرآیند تجمیع استفاده میشوند عبارتند از:

- سیستمهای مدیریت حملونقل (TMS): برای مشاهده وضعیت محمولهها به صورت لحظهای، بهینهسازی مسیرها و خودکارسازی فرآیندهایی مانند اسناد و ردیابی استفاده میشوند.
- سیستمهای مدیریت انبار (WMS): برای مدیریت میزان موجودی انبار، ردیابی محمولهها و سادهسازی فرآیند تجمیع در انبارها یا مراکز توزیع استفاده میشوند.
بیشتر بخوانید: نرخ حمل و نقل
۳. همکاری با شرکای قابل اعتماد
انتخاب و همکاری با شرکای درست میتواند تعیینکننده موفقیت یا شکست فرآیند تجمیع باشد. همهی طرفهای درگیر، از انبار گرفته تا ارائهدهندگان خدمات لجستیک، باید به اندازه کافی ماهر باشند تا اطمینان حاصل شود که فرآیند به خوبی پیش میرود.
با توجه به تعداد زیاد ذینفعان، انتخاب شرکای درست ممکن است دشوار باشد. در این شرایط میتوانید نکات زیر را در نظر داشته باشید:
- شرکای باتجربه و دارای سابقه مطلوب در تجمیع بار را انتخاب کنید.
- قابلیتهای فناوری شرکا را ارزیابی کنید تا مطمئن شوید که زیرساخت لازم برای پشتیبانی از تجمیع کارآمد و ارائه امکاناتی مانند مشاهده لحظهای را دارند.
- کانالهای ارتباطی واضح ایجاد کنید. این کار برای حفظ ارتباط شفاف و باز با شرکا، هماهنگی روان و رسیدگی سریع به هر مشکلی لازم است.
۴. نظارت و اصلاح استراتژیها
به طور منظم شاخصهای کلیدی عملکرد (KPI) مانند زمانهای ترانزیت، صرفهجویی در هزینه، رضایت مشتری و موارد دیگر را بررسی کنید. این کار برای ارزیابی میزان موثر بودن استراتژیهای تجمیع شما ضروری خواهد بود.
بیشتر بخوانید: تفاوت فریت فورواردر و بروکر
سخن پایانی
در این بخش دیدیم منظور از حمل کنسول یا تجمیع بار چیست و این روش حمل چه کارکرد و مزایایی دارد. در حملونقل بینالمللی، تجمیع بار یک راهکار هوشمندانه برای کاهش هزینهها و بهینهسازی فرآیندهاست و فریت فورواردرها با ترکیب محمولههای کوچکتر در یک کانتینر یا کامیون، میتوانند زمان تحویل را کوتاه کرده و ریسک آسیب به کالا را کاهش دهند.
نرم افزار مدیریت حمل و نقل بین المللی رویان با ارائه ابزارهای پیشرفته برای مدیریت و هماهنگی تجمیع بار، این فرآیند را برای فورواردرها سادهتر میکند. سیستم گزارشگیری لحظهای، مدیریت هوشمند تاریخها و خودکارسازی اسناد حمل در رویان، به شما اجازه میدهد تا استراتژیهای تجمیع خود را با دقت و کارایی بالاتری اجرا کنید. برای استفاده از نرمافزار رویان با کارشناسان ما در ارتباط باشید تا شما را راهنمایی کنند.





